گاز هلیوم و تحلیل بازار جهانی آن
پاندمی شدن ویروس کرونا( کووید۱۹ )در جهان موجب شده تا خیلی سریع کمبود دو سالانه گاز هلیوم در جهان مرتفع شود، کمبودی که از آن با عنوان “Helium Shortage 3.0” یاد می شد. صنعت گازهای فشرده از دو سال قبل به این طرف(یعنی از ماه فوریه سال ۲۰۱۸ به بعد)با بحران کمبود گاز هلیوم روبرو شد و تا دو سال این بحران گریبان صنعت را رها نکرد. دلیل اصلی کم شدن گاز هلیوم در جهان، خالی شدن منابع موجود و پیشی گرفتن تقاضا از عرضه بود.
مدتهای مدیدی بود که تنها چهار یا پنج منبع عمده در جهان هلیوم مورد نیاز بازار و صنعت را تامین می کردند. حدود یک سال قبل بحران کمبود گاز هلیوم به اوج خود رسید به طوری که در ماه اوت گذشته، بازار شاهد ۴۰% کسری گاز هلیوم بود.
اما زمانی که ویروس کرونا همه گیر شد، تقریبا فعالیت بسیاری از صنایع مصرف کننده گاز هلیوم به حالت تعلیق درآمد. کاهش تقاضای گاز هلیوم ابتدا از کشور چین شروع شد، اما بعد از آنکه این ویروس عالم گیر شد و بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرد، حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد تقاضای گاز هلیوم به صورت خودکار قطع شد و کسری این گاز خودبخود از بین رفت. در حال حاضر بازار با مازاد عرضه حدوداً ۱۰ درصدی روبروست. به نظر می رسد از ماه مارس سال جاری به این طرف، مسئله کمبود گاز هلیوم در جهان به کلی مرتفع شده است”.
پیدایش منابع جدید تامین گاز هلیوم، نظیر کارخانه تصفیه گاز آمور وابسته به شرکت گازپروم در روسیه بتواند نیاز صنعت را تامین کرده و کمبود این گاز را جبران نماید، البته این منوط به بازگشایی تدریجی مراکز اقتصادی در جهان است. در صورت رشد اقتصادی سریع احتمال تکرار سناریوی کمبود این گاز دور از انتظار نخواهد بود.”
اما سناریویی که احتمال آن بیشتر است این است که ما شاهد رشد تدریجی رونق اقتصادی باشیم و منابع جدید تامین کننده این گاز هم به تدریج محصولات خود را به بازار عرضه کنند. گفته می شود تا پایان همین امسال یک کارخانه تولیدکننده گاز هلیوم به بهره برداری می رسد، همچنین صحبت هایی از به چرخه در آمدن کارخانه ی گاز هلیوم Arzew در الجزایر مطرح است و منابع تامین کننده بسیار زیادی هم از منطقه سیبری( شرکت گازپروم روسیه )ظرف سال جاری به بازار روانه خواهند شد.
امید است با آمدن منابع جدید تامین کننده گاز هلیوم بتوانیم تا حدودی بالارفتن تقاضا بعد از بحران کرونا را جبران نماییم. گاز مازاد فعلی در بازار احتمالا تا دو فصل آینده به کلی از بین خواهد رفت و مصرف خواهد شد. احتمالا ًسیکل کمبود گاز هلیوم مجددا ًدر بازار تکرار خواهد شد.
تولید گاز هلیوم توسط شرکت گازپروم در روسیه آنقدر زیاد خواهد بود که وقتی ما به لحظه ی تولید گاز هلیوم توسط این شرکت برسیم، دیگر تا مدت زمان زیادی احساس کمبود این گاز را نخواهیم داشت و احتمالا صنعت نگران تولید مازاد این گازخواهد بود.
