هلیوم و بازار آن در روسیه
بهبود بازار هلیوم روسیه در سال ۲۰۲۱
بازارهای گاز هلیوم جهان و روسیه در حال کوچک شدن است. تاکید و تمرکز تولید کنندگان و مصرف کنندگان بر پیچیدگی لجستیک پروژه و کاهش مؤلفه جشن ها و سرگرمی ها و مصرف کمتر و افزایش مبلغ است. نحوه تغییر قیمت هلیوم چگونه است و آیا انتظار کمبود این ماده می رود؟ آیا جهانی شدن بیماری کووید ۱۹ تآثیری بر خط زمانی پروژه های جدید دارد یا خیر؟ کرئون طی مصاحبه ای با متخصصان بازار، مطالبی را در مورد نتایج حاصل از کووید ۱۹ بر بازار هلیوم و تخمین آنها در مورد طول مدت دوام این شرایط ارائه نموده است.
ماریا دیمنکو ، الکساندرا زایکینا
طی سالیان متمادی، بازار هلیوم قادر به فائق آمدن بر چالش های مختلفی منجمله کمبود، تولید مازاد و افت قیمت نفت بوده است. با توجه به بحران های پیش رو، متخصصانی که با کرئون مصاحبه نمودند معتقدند که تراز سلامت برای عرضه و تقاضـــــا را می توان تا اواسط سال ۲۰۲۱ بهبود بخشید یعنی زمانی که تولید جدید در پروژه های Gasprom و INK آغاز می شود.
با اینحال و در زمان فعلی شرایط مزبور همچنان پیچیده باقی می ماند. بازار فعلی هلیوم در ماه مارس محکم تر بود یعنی زمانی که قیمت تجاری برای هلیوم گازی در سطح بازار به سقف ۶۰ % یعنی ۳۳۵/۲ روبل( ۳۴ دلار )در هر مترمکعب رسید. به محض اینکه بیماری همه گیر به روسیه رسید، حجم تجارت آن کاهش یافت و قیمت به میزان تقریبی و سطوح قدیمی رسید. به موازات این شرایط، کارخانه هلیوم اورنبرگ( Orenburg )برای حفظ و نگهداری شرایط، تعطیل شد و بازار فعلاً به وضعیت تثبیت شده رسیده است.
دیپاک مهتا، مدیرعامل گروه گازهای جهانی، یکی از تأمین کنندگان جهانی و پیشرو گازهای صنعتی می گوید: « امسال تقاضای جهانی برای هلیوم در مقایسه با دوره قبلی افتی معادل ۲۵-۲۰ % داشته است». طبق گفته این تهیه کننده هلیوم در منطقه فدرال سیبری، « پیش بینی خوش بینانه اینستکه بازار هلیوم طی زمستان ۲۰۲۰ یا حتی در نزدیکترین زمان ممکن یعنی فوریه ۲۰۲۱ بهبود خواهدیافت».
یکی دیگر از تأمین کنندگان بزرگ هلیوم در مناطق اورال و فدرال خاور دور نیز معتقد است نیمسال دوم سال ۲۰۲۰ مشکل ترین و سخت ترین زمان خواهد بود. متخصص مزبور معتقد است که : « بهبود تدریجی تقاضای هلیوم طی سه ماهه سوم و چهارم امسال خواهد بود در حالیکه رسیدن به سقف قبل از بحران در اواسط سال ۲۰۲۱ خواهد بود. با این وجود، مؤلفه سطح مصرف هرگز بهبود نخواهد یافت».
یکی از تهیه کنندگان در منطقه فدرال اورال نیز به کاهش در فروش و کاهش قیمت هلیوم اشاره داشته است: « بله، تقاضا کاهش یافته و ما مجبور به کاهش قیمت هلیوم بوده ایم. در حال حاضر، فقط با هزینه اکسیژن کپسولی و سفارشات دولتی برپا مانده ایم».
مؤلفه جشن و سرگرمی تا حدود ۱۰ % بازار
بغیر از سطح تقاضای اندک، فعالان این بازار با برخی مشکلات لجستیک و ابهام در تنظیم آن در سطح منطقه ای روسیه روبرو هستند. یکی از تهیه کنندگان گازهای فنی و پزشکی در منطقه مسکو می گوید: « در برخی از مناطق حمل و نقل مجاز است و در برخی مناطق اینگونه نیست». نماینده ای از شرکتی دیگر اینطور میگوید: « زمانی که لجستیک با هدف قرنطینه محدود شود، بازار دستخوش رکود خواهد شد: «برخی از افراد منتظر بازگشایی مجدد مرزها هستند، در حالیکه برخی دیگر در حال استفاده از مسیرهای فرعی و میانبر می باشند».
تهیه کنندگان تجهیزات به سود رسیدند
شرایط برای تهیه کنندگان تجهیزات صنعتی بهتر است. نماینده یکی از کارخانجات می گوید: « در حال حاضر پروژه های هلیوم سودآورترین موارد برای ما بشمار می روند، و ما را در حرکت و تکاپو نگاه می دارند. مشتریان ما فقط پروژه های بزرگ هستند و هرگز این گاز را برای شرکت های فعال در زمینه سرگرمی و میهمانی تهیه نمی کنیم، در نتیجه احتمالاً به همین دلیل قادر به مدیریت کار خود هستیم». دیدگاه های مشابهی هم از سوی شرکت های سرویس دهنده به پروژه های بزرگ در سیبری شرقی اظهار شده است : تولید کنندگان مؤلفه، تجهیزات و تهیه کنندگان مخازن ذخیره.
ممانعت های اجتماعی و منع فعالیت های سرگرم کننده تا حدی باعث کاهش حجم بازار جهانی هلیوم تا سقف ۱۰ % شده است. طی سال ۲۰۱۸، مؤلفه جشن و میهمانی حدود ۴۷ % بازار هلیوم روسیه را بخود اختصاص داده بود. مدیر شرکت تأمین کننده گازهای صنعتی می گوید: « قبل از شروع قرنطینه هلیوم لازم برای پر کردن بادکنک ها بهترین نقدینگی ما بشمار می رفت». « اکنون تمام فروش این محصول به صفر رسیده و پر واضح است که هیچ تقاضایی برای هلیوم جشن ها تا پایان سال نخواهیم داشت».
متخصصانی که با کرئون مصاحبه داشته اند همگی به افزایش ناچیز مصرف در بخش پزشکی ناشی از قراردادهای دولتی برای تأمین و سوخت گیری مجدد اسکنرهای MRI اشاره نموده اند. منبعی دیگر در این صنعت اظهار نموده است که : « کار تولید متوقف شده است و ما فقط در حال تأمین سفارشات بیمارستان ها هستیم و سایر پروژه ها را به حالت تعلیق درآورده ایم».
همزمان، مؤسسه تحقیقات آمبولانس اسکیلفوسوفسکی در مسکو نیز تحقیقی را در مورد استفاده از گاز هلیوم برای درمان مشکلات تنفسی ناشی از کووید ۱۹ انجام داده است. از اواخر ماه آوریل، مؤسسه مزبور با مؤفقیت کار تست ترکیب اکسیژن – هلیوم را برای تنفس بهتر شش ها در « مناطق قرمز» انجام داده و نتایج مثبتی را در این زمینه گزارش کرده است. نیکلای آساتیانی، مدیرعامل انرژی کرئون آسیا، زیرمجموعه گروه کرئون سنگاپور می گوید: « ما سالهای سال پیرو و تابع بازار هلیوم بوده ایم و اکنون شاهد تغییراتی دراماتیک و تآسف بار هستیم. از نظر تأمین، تولید کنندگان همچنان به اجرای پروژه های برنامه ریزی شده ادامه می دهند، در حالیکه سطح تقاضا بطور قابل توجهی کاهش یافته است. با این وجود، پیشرفت های خاصی در مصرف هلیوم برای مراقبت از سلامت وجود دارد و امکان دستیابی به نقاط رشد جدید هم هست.
ترجمه : دایان گاز
