هلیوم / جهان در حال تجربه کردن کمبود این گاز است، گازی که محصول جانبی تولید گاز طبیعی است و کمبود آن میتواند تجهیزات عکسبرداری امآرآی، پژوهشهای علمی، و جشنهای تولد را تهدید کند.
متاسفیم که بادکنک شما رو ترکاندیم، اما در حال حاضر جهان در حال تجربه کردن سومین کمبود عمده هلیوم در طول ۱۴ سال اخیر است و این تنها تزئینات مهمانیها نیست که در اثر کمبود این گاز در خطر میافتد.
هذر مورفی خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اعلام کرد که خبر این کمبود هنگامی به تیتر روزنامه ها تبدیل شد که Party City، فروشگاه زنجیرهای که شاید مهمترین دلیل شهرتش فروش عمده بادکنکهای هلیومی باشد، خبر از تعطیلی ۴۵ فروشگاه از مجموع ۸۷۰ فروشگاه خود داد. بسیاری از مردم که متوجه کمبود عرضه یا نبود هلیوم در فروشگاهها شده بودند، دلیل این اتفاق را عرضه کم این گاز میدانند. اگرچه، دفتر مرکزی شرکت اعلام کرده است که تعطیلی این فروشگاهها هیچ ارتباطی با کمبود هلیوم ندارد. با این حال ماجرای تعطیلیها و کمبودها پرده از این حقیقت برداشتند که در حال حاضر هلیوم سهمیه بندی میشود.
هلیم دومین عنصر فراوان در کل کیهان است. اما چرا نمیتوان آن را ذخیره کرد؟ سو یون از روزنامهایبیسی نیوز در گزارشی اعلام کرده است که دسترسی یافتن به گاز هلیوم از کرهی زمین تا حدودی دشوار است. این گاز در حین فروپاشی اورانیوم و توریوم در زیرزمین ایجاد شده و همراه با گاز طبیعی جمعآوری میشود. سپس این گاز در طول پردازش گاز طبیعی جدا شده به شکل یک مایع قابل انتقال درمیآید. اما انجام این کار پرهزینه بوده و تنها در ۱۴ پالایشگاه در سراسر جهان انجام میشود که ایالات متحده دارای هفت، قطر دارای دو، الجزایر دارای دو و کشورهای لهستان، روسیه و استرالیا هر کدام یک پالایشگاه هستند. فیل کورنبلوت، یک مشاور صنعت هلیوم، در گفتگو با مورفی بیان کرد که در حال حاضر پروژههای گاز طبیعی که منجر به تولید هلیم در بسیاری از این مناطق میشوند با کمبود منابع مواجه هستند و پروژههای بزرگی که انتظار میرفت تا کنون راهاندازی شوند یا به تعویق افتادهاند یا دارای تاخیر هستند.
عرضه هلیوم احتمالا به زودی حتی غیر قابل پیشبینی تر خواهد شود. همانطور که مایکل گرشکو از National Geographic گزارش کرده است، در دهه ۱۹۲۰ ذخیره ملی هلیوم را با مدیریت اداره مدیریت زمین در شهر آماریلو ایالت تگزاس و با هدفت تلاش برای متعادل کردن ذخیره این گاز تاسیس کرد. در حال حاضر حدود ۴۰ درصد از ذخایر هلیوم خام ایالات متحده پیش از انتقال به پالایشگاهها، به مخازن زیرزمینی در عمق۳۰۰۰ پایی زمین فرستاده میشود. اما در سال ۱۹۹۶ مجلس کنگره دستور به فروش منابع موجود در ذخیره تا سال ۲۰۱۳ داد، اگرچه این ضربالعجل تا سال ۲۰۲۱ تمدید شد.
ساموئل برتون، مدیر ذخیره هلیوم اراده مدیریت زمین در گفتگو با گرشکو میگوید: «ما در گذشته مثل یک چرخ گردانه بودیم، به این معنی که هر وقت مشکلی در سیستم تحویل به وجود میآمد، ما میتوانستیم تولید را افزایش داده و هلیوم کافی در سیستم، یعنی جایی که دارای کمبود کوتاه مدت شده بود، نگهداری کنیم. اما حالا به محض اینکه برنامه تولید را کند و متوقف میکنیم، بلافاصله نیاز به یافتن هلیوم، تولید، و سیستمهای تحویل بیشتر احساس میشود.»
هلیوم تنها در بادکنکهای و ابزارهای تغییر صدا استفاده نمی شود. بلکه در تولید فیبرهای نوری، تجهیزات امآرآی و تجهیزات پزشکی دیگر، تولید کیسه هوا و دهها فرایند صنعتی دیگر نیز از هلیوم استفاده میشود. نمایندگان چندین صنعت در گفتگو با ادوارد سی بیگ و چاریس جونس از روزنامه یواسای تودی اظهار کردند که در حال حاضر کمبود هلیوم بر روی کسب و کار آنها تاثیرگذار نبوده اما این شرایط چندان دوام نخواهد داشت. ویلیام هالپرین، یک استاد فیزیک در دانشگاه نورثوسترن، که از یک برنامه حامی آزمایشگاههای تحقیقاتی فدرال هلیوم یارانهای دریافت میکند در گفتگو با یواسای تودی میگوید: «کمبود هلیوم که اکنون وجود دارد و انتظار میرود در آینده افزایش نیز پیدا کند، به صورت گسترده بر همگان تاثیر خواهد گذاشت.» بر اساس یک گزارش در سال ۲۰۱۶ پیرامون کمبود هلیوم، قیمت این گاز ۲۵۰ درصد افزایش یافته است و آزمایشگاههای علمی برای خرید این گاز از لحاظ مالی به مشکل خورده اند.
با این حال به جز چشم پوشی کردن از بادکنکهای هلیومی و رژه روز شکرگزاری میسی (که آمریکاییها یک بار در سال ۱۹۵۸ به دلیل کمبود هلیوم بادکنکها را با باد پر کرده و آنها را بر روی کامیونهای جرثقیل نصب کردند) چه راهحلی برای مقابله با این معضل وجود دارد؟ گرشکو در گزارش خود میگوید که بنیاد ملی علوم در حال آزمایش کردن تجهیز کردن برخی از آزمایشگاهها با امکانات بازیافت هلیوم است. برخی دیگر تحقیق بیشتر در مورد بازیافت کردن هلیوم یا یافتن گازهای جایگزین را پیشنهاد میکنند.
اما پیامد تمام این اقدامات این است که هلیوم یک گاز تجدید ناپذیر است و با توجه به سرعت کنونی مصرف انسان، تا ۲۰۰ سال دیگر ذخیره این گاز به پایان خواهید رسید. و آن وقت دیگر مهمانی واقعا تمام میشود.
ترجمه: دایان گاز
