گاز هلیوم و اولین تولیدکنندگان آن در شمال آمریکا
در سال‌های اخیر شاهد تعداد بی‌سابقه‌ای از شرکت‌های نوپای اکتشاف گاز هلیوم در سراسر جهان، به‌ویژه در شمال آمریکا، بوده‌ایم؛ و دلیل آن از کمبودهای مکرر و قیمت‌های بالای این گاز از دیرباز نشأت می‌گیرد.
بسیاری از این فعالیت‌ها بر روی منطقه فورکورنِرز[۱] در جنوبِ غربیِ ایالات متحده و نیز استان‌های کاناداییِ ساسکاچوان[۲] و آلبرتا[۳] متمرکز شده‌اند. در حالی‌که تعدادی از پیشگامان، از جمله شرکت‌های نورث امریکن هلیوم[۴]، تُر ریسورسِز[۵]، کَنِدیِن هلیوم[۶] و ناواهو ترَنزیشنال انرژی[۷] (تاسیتوس[۸] سابق)، چند سالی هست که هلیوم تولید می‌کنند. تعداد انگشت‌شماری از شرکت‌های نوپای اکتشاف، و همه آنها شرکت‌های سهامی عام هستند. برنامه‌هایی را برای شروع تولید هلیوم گازی تا اواخر سال جاری یا اوایل سال ۲۰۲۴ اعلام کرده‌اند. اگر این شرکت‌های نوپا برنامه‌هایی را که اعلام کرده‌اند با موفقیت به‌انجام برسانند، تا اواسط سال ۲۰۲۴، می‌توانند در مجموع ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون فوت مکعب (MMCF) تولید به عرضه شمالِ آمریکا بیافزایند.
شرکت آوانتی هلیوم، مستقر در کلگری، آلبرتا[۹] و با فعالیت متمرکز بر منطقه گرِیتِر ناپِن[۱۰] بزرگ در آلبرتای جنوبی و مونتانا[۱۱] و جنوب غربی ساسکاچوان، اخیراً برنامه‌هایی برای راه‌اندازی یک واحد بازیافت هلیوم[۱۲] (HRU)، تا سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۳، اعلام کرده است. تا گاز حاصل از پروژه سوییت‌گراس[۱۳] را پردازش کند. این شرکت حق مالکیت را در لیبرتی کاونتی[۱۴]، مونتانا برای واحد بازیافت هلیوم خود محفوظ نگهداشته است. شرکت آوانتی دارای تقریباً ۷۸،۰۰۰ هکتار در منطقه گریتر ناپن می‌باشد. چشم‌انداز آن برای گاز معمولاً ۹۸ درصد نیتروژن، با ۱ درصد هلیوم است. این شرکت امضای یک توافقنامه عوارض[۱۵] با شرکت پارادوکس میدستریم[۱۶] را نیز اعلام کرده است. به‌طوری‌که اخیراً شرکت پارادوکس اعلام کرد، درصورتیکه شرکت آوانتی قصد فروش هلیوم مایع به‌صورت فله داشته باشد، درنظر دارد در فصل ۱۱ [۱۷]تشکیل پرونده بدهد. و شاید لازم باشد آوانتی شریک عوارض دیگری برای خود پیدا کند. آوانتی هنوز تأمین‌کننده یا ظرفیت مورد انتظار از واحد بازیافت هلیوم را اعلام نکرده است.
شرکت بلو اِستار هلیوم[۱۸] مستقر در سوبیاکو[۱۹]، استرالیای غربی، به اکتشاف این گاز در آریزونا، کلرادو، نیومکزیکو و یوتا پرداخته است. پروژه وویِجِر[۲۰] این شرکت در لوس آنیماس کاونتی، کلرادو[۲۱] از پیشرفته‌ترین اقدامات آنهاست و اخیراً شرکت برنامه حفاری سه‌چاه را با هدف راه‌اندازی واحد بازیافت هلیوم، تا سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳، اعلام کرده است. بلواستار تأمین‌کننده یا ظرفیت مورد انتظار واحد بازیافت هلیوم خود را اعلام نکرده است.
شرکت دیزِرت ماونتِن انرژی[۲۲] مستقر در ونکوور، بریتیش کلمبیا، بر روی تولید هلیوم از زمین تحت اکتشاف خود در حوضه هالبروک در شمال شرق آریزونا متمرکز است. ساخت یک واحد بازیافت هلیوم خریداری شده از شرکت جنرسون به اتمام رسیده است و در حال حاضر کارخانه مک‌کاولی[۲۳] در حال راه‌اندازی است. شرکت دیزرت ماونتن انرژی این واقعیت را اعلام کرده است که نیروی برق کارخانه از انرژی خورشیدی، و برق اضطراری آن با هیدروژن حاصل از میدان مک‌کاولی تأمین خواهد شد. این شرکت انتظار دارد نوعی هلیوم گازی با خلوص حداقلی ۹۹/۹۹۵ درصد تولید کند. ظرفیت تولید کارخانه مک‌کاولی اعلام نشده است.
شرکت فِرست هلیوم[۲۴] مستقر در کَلگِری، آلبرتا به اکتشاف این گاز در آلبرتا، کانادا پرداخته است. این شرکت در حال توسعه پروژه‌های خود، وورسلی[۲۵] در آلبرتای شمالی و لِث‌بریج[۲۶] در آلبرتای جنوبی، است. پروژه وورسلی، که در آن شرکت فِرست هلیوم دارای بیش از ۶۰،۰۰۰ هکتار است، پیشرفت بیشتری داشته است و این شرکت راه‌اندازی آن برای تحویل اولیه هلیوم خام با حداقل خلوص ۹۵ درصد، تا اواخر سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴، را هدف‌گذاری می‌کند. همچنین این شرکت، در ماه مِه، اعلام کرد که با یک « تأمین‌کننده عمده جهانی گاز صنعتی »، که نامش فاش نشده است، توافقنامه بردار یا بپرداز[۲۷] بلندمدتی منعقد کرده است. این شرکت تأمین‌کننده واحد بازیافت هلیوم خود یا ظرفیت مورد انتظار کارخانه را مشخص نکرده‌است.
شرکت رویال هلیوم[۲۸] مستقر در سَسکتون، ساسکاچوان[۲۹] دارای پروژه‌های هلیوم در ساسکاچوان و آلبرتای کانادا است. پروژه استیویل[۳۰] شرکت رویال واقع در آلبرتای جنوبی، که این شرکت آن را در خرید بخشی از شرکت امپریال هلیوم[۳۱] به‌دست آورد، پیشرفت بیشتری دارد و شرکت قبلاً اعلام کرده‌بود که انتظار دارد در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۳ آن را راه‌اندازی کند. واحد بازیافت هلیوم شرکت رویال، که شرکت آرزِی دیزاین سلوشنز[۳۲] ساخت آن را به‌عهده دارد، توان عملیاتی گاز خام بالغ بر روزانه ۱۰ تا ۱۵ میلیون فوت مکعب دارد، و انتظار می‌رود هلیوم گازی با خلوص ۹۹۹/۹۹ درصد تولید کند.
با گذشت زمان، بسیار جالب خواهد بود که ببینیم کدام یک از شرکت‌های مذکور می‌توانند تا انتهای برنامه‌های اعلام شده در بیانیه‌های مطبوعاتی خود بروند و کدام یک از آنها کم می‌آورند. براساس تجربه پیشین، می‌توان با اطمینان فرض کرد که زمان‌بندی راه‌اندازیِ برخی از کارخانه هلیوم از تاریخ‌های تعیین شده خارج خواهد شد. همچنین باید توجه داشت که این شرکت‌ها، احتمالاً به‌‌این دلیل که نمی‌خواهند در آینده به عنوان کسانی که در پیش‌بینی‌های خود دچار کوتاهی شده‌اند دیده شوند، درباره انتظارات خود از ظرفیت تولید هلیوم اظهارنظر نکرده‌اند.
در هر صورت ظاهراً وارد دوره‌ای می‌شویم که در آن تعداد فزاینده‌ای تولیدکنندگان کوچک این گاز وارد بازار خواهند شد. این امر فرصت‌های مکرری برای شرکت‌های گاز طبقه ۲ فراهم خواهد کرد، تا بدینوسیله، عرضه مستقیم از تولیدکنندگان را تضمین و سلطه شرکت‌های گاز هلیوم را به تدریج تضعیف کنند.
[۱] Four Corners
[۲] Saskatchewan
[۳] Alberta
[۴] North American Helium
[۵] Thor Resources
[۶] Canadian Helium
[۷] Navajo Transitional Energy
[۸] Tacitus
[۹] Calgary, AB
[۱۰] Greater Knappen
[۱۱] Montana
[۱۲] Helium Recovery Unit (HRU)
[۱۳] Sweetgrass Project
[۱۴] Liberty County
[۱۵] Tolling arrangement
[۱۶] Paradox Midstream LLC
[۱۷] ظاهراً فصل ۱۱ مربوط به اعلام ورشکستگی است. مترجم
[۱۸] Blue Star Helium
[۱۹] Subiaco
[۲۰] Voyager project
[۲۱] Los Animas County, Colorado
[۲۲] Desert Mountain Energy
[۲۳] McCauley Plant
[۲۴] First Helium
[۲۵] Worsley
[۲۶] Lethbridge
[۲۷] Take or pay agreement: در شرایط بردار یا بپرداز، طرف قرارداد حتی موقعی که محصول را لازم نداشته و از آن استفاده نمی‌کند هم باید حدود ۸۰ درصد یا بیشتر از قیمت محصول را بپردازد. (منبع: اینترنت)
[۲۸] Royal Helium
[۲۹] Saskatoon, Saskatchewan
[۳۰] Steveville Project
[۳۱] Imperial Helium
[۳۲] Arjae Design Solutions
