اکسیژن
تجربه نزدیک به مرگ آقای «تِد آتکینز» در اورست، لحظه‌های حساسی که بقیه کوه‌نوردان از روی بدن نیمه جان او رد می‌شدند یا برخی هم خبر مرگ او را از طریق اینترنت به خانواده‌اش می‌رساندند، الهام بخش او شدند تا تصمیم بگیرد که نسل جدید ماسک‌های اکسیژن و سیستم‌های رگولاتوری آن‌ها را بسازد. امروزه هر کوه‌نوردی این تجهیزات را در ارتفاعات بالا به همراه دارد و آقای آتکینز هم به تازگی از افتتاح کارخانه “O2” خود برگشته که بزرگ‌ترین تولید کننده این گاز در جهان است.
آقای آتکینز که از سال ۱۹۸۳ کوه‌نوردی را آغاز کرد، در سال ۱۹۸۸ به عضویت تیم “Join Service” واقع در مسیر غربی اورست درآمد و به صنعت ماسک‌های “ اکسیژن ” وارد شد. در این زمان فهمید که سیستم‌های رگولاتوری موجود نه تنها بی‌فایده و کم، بلکه خطرناک نیز هستند.
او که بعد از ۳۳ سال خدمت در نیروی هوایی “RAF” با درجه افسر مهندسی سیستم‌های هوا و فضا بازنشست شد، در سال ۲۰۰۱ اولین تیم نیروی هوایی را برای فتح اورست هدایت کرد. اما به دلیل مریضی یکی از اعضای تیم، موفق نشد که با تیم به قله صعود کند و فتح اورست را برای نجات جان یک انسان رها کرد.
او در سال ۲۰۰۴ و این بار تنهایی به اورست برگشت و با ابزار خود تلاش بر فتح اورست کرد. او اطلاعات و دانش خوبی از ماسک‌ها و سیستم‌های موجود داشت و به لطف زمانی که در ارتش خدمت کرده بود، تغییرات لازم را با دانش خود به ماسک‌های “O2” و سیستم‌های آن برای افزایش بازدهی آن‌ها اعمال کرد.
او در این مورد توضیح داد:
«ایده این تغییرات چند روز قبل از صعود به قله به ذهنم رسید. دوست داشتم که زمان بیشتری را برای تست کردن دستگاه‌های جدید صرف کنم که نحوه صعود به قله‌ها را عوض می‌کرد و از جان من هم بهتر محافظت می‌کردند، اما وقت کافی نداشتم. پس با یک نمونه اولیه که قطعات اصلی آن را یک روکش پلاستیکی در داخل یک قوطی نوشابه کوکاکولا تشکیل می‌داد، سفر خودم را شروع کردم. همه به من می‌گفتند که دیوانه هستم و خودم را به کشتن خواهم داد.»
در راه صعود، یکی از این سیلندرها گم شد و او تک و تنها انتظار مرگ را می‌کشید. « افراد زیادی از روی من رد می‌شدند و حتی یک نفر هم با عجله می‌خواست که خبر مرگ من را از طریق ماهواره پست کند که در نتیجه زنم قبل از من از مرگ خودم باخبر شد. اما من زنده ماندم تا داستان را تعریف کنم. دستان آینده من فیگما شِرپر و آندرو لاک من را نجات دادند. سرعت صعود من به قله مورد توجه خیلی‌ها قرار گرفت و شرکت “Jagged Globe” از من خواست که سیستم‌های ارزان قیمت و البته بدون قوطی نوشابه و کاندوم را برای آن‌ها بسازم »
یک سال بعد، سیلندر طراحی شده او به یک مدل استاندارد در صنعت تجهیزات کوه‌نوردی تبدیل شد. او تجارت خود به نام “Topout Oxygeneering” را در نپال راه‌اندازی کرد و به بهبود ماسک‌های “O2” و سیستم‌های رگولاتوری آن‌ها برای صعود به ارتفاعات و قله‌ها ادامه داد.
« همه می‌گویند که بردن اهمیت ندارد و فقط تلاش کردن ارزش دارد، اما اورست فرق دارد. ما به اورست صعود نمی‌کنیم، ما باید از بقیه بهتر شویم (به معنی Topout) و در غیر این صورت می‌بازیم. ایده اسم شرکت اینطور به ذهنم رسید»
در زمان قبل این صحبت‌ها، از هر ۱۰ نفر کوه‌نوردی که قصد فتح اورست را داشت، یک نفر جان خود را از دست می‌داد. از زمان احداث شرکت “Topout” آقای آتکینز به تنهایی آمار تلفات را از یک در ده، به کمتر از یک در هفتصد نفر کاهش داد»
او به تازگی کارخانه جدید اکسیژن خود را در شهرک صنعتی «خومجونگ» در شمال شرق نپال احداث کرد. یک شرکت تکنولوژی محور برای توسعه و ساخت ابزار تولیدی و تصفیه‌ای گاز، تولید محلول‌های ترکیبی برای گازها و هوای فشرده.
این کارخانه توسط شرکت “Sysadvance” تأمین می‌شود و توان تولید ۵۰ لیتر در دقیقه گاز اکسیژن با خلوص ۹۳% را دارد. بعد از تولید، اکسیژن فشرده شده ( توسط بوستر پمپ‌های اکسیژن ) و وارد سیلندرهای مورد نیاز کوه‌نوردان برای تنفس در راه رسیدن به بلندترین قله‌های دنیا می‌شود.
آقای آتکینز توضیح می‌دهد :
« از این سیلندرها برای صعود به قله ۸۸۴۸ متری اورست استفاده می‌شود. در حال حاضر تمام سیلندرهای اکسیژن در شهر «کافماندو» پر می‌شوند یا به آمریکا ارسال می‌شوند و بعضی مواقع هم نمی‌دانیم به کجا ارسال می‌شوند. بیشتر این سیلندرها نمونه‌های استوک روسی هستند که بر روی آن‌ها هیچ توضیحی در مورد تاریخ مصرف و دستورالعملی وجود ندارد. به همین دلیل ما در حال وارد کردن سیلندرهای ایمن‌تری از لهستان هستیم و از دولت این جا نیز وضع مقررات جدید را درخواست کردیم. در گذشته کیفیت اکسیژن مصرفی مطلوب نبود. این گاز باید بدون رطوبت باشد تا مولکول‌های آب داخل رگولاتور یخ نزنند و سیستم را از کار می‌اندازند، اتفاقی که برای من افتاد. اما الان کیفیت گاز تولیدی در داخل سیلندر را با سوپاپ‌های خودمان کنترل می‌کنیم. داشتن پایگاه تجدید سیلندر در ارتفاع ۴ هزار متری یعنی به قله نزدیک‌تر هستیم اما دلیل اصلی پشت این تصمیم ما نبود جاده ارتباطی از «کافماندو» است، بنابراین سیلندرها با پرواز به شهر «لوکلا» در ارتفاع ۳ هزار متری منتقل می‌شوند که بالاترین ارتفاعی است که می‌توان سیلندرها را با حمل و نقل هوایی به آن جا رساند. سیلندرهای پر از O2 محموله هوایی خطرناک محسوب می‌شوند و نباید با پرواز‌ها جابجا شوند. پس ما در تلاش هستیم با قرار دادن پایگاه تجدید خود در ارتفاعی بالاتر از فرودگاه از برگرداندن سیلندرها به پایین جلوگیری کنیم. در پایگاه سیلندرها را پر و ذخیره می‌کنیم تا مشتریان ما هم نفس راحتی بکشند. »
آقای «فیلیپ باربیرو» مهندس فروش شرکت “Sysadvance” :
« آقای آتکینز اولین بار در انتهای سال ۲۰۱۰ میلادی پروژه خود را با ما در میان گذاشت. برای مدت طولانی این پروژه را بررسی کردیم و فقط بعد از دو سال پروژه به نتیجه و تولید محصول فیزیکی رسید. نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها در سه ماهه اول سال ۲۰۱۳ انجام شد و از آن به بعد بدون توقف کار میکند. در صحبت‌های اخیر با تِد تصمیم به افزایش ظرفیت تولیدی گاز اکسیژن با احداث دومین کارخانه تولید اکسیژن گرفتیم. »
آقای آتکینز اضافه کرد :
« این کارخانه در ارتفاع ۴ هزار متری سطح دریا قرار می‌گیرد که فکر می‌کنیم که بلندترین کارخانه تولیدی اکسیژن در دنیاست. مشکلات تولید اکسیژن در این ارتفاع به دلیل هوای رقیق کم نیستند. در این ارتفاع فشار هوایی که باید با آن کار کنم به جای ۰٫۱ مقدار ۰٫۶ کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب است. باید یک «سوپر شارژر» بسازم تا کمپرسورها فکر کنند که در ارتفاع کمتری کار می‌کنند. به عنوان یک مهندس من وظیفه مونتاژ تمام تجهیزات را دارم. بسیاری از این تجهیزات هم متداول نیستند و در بازار پیدا نمی‌شوند که در نتیجه مجبور می‌شوم که بیشتر تجهیزات مورد نیازمان را بسازم. ما در منطقه‌ای دور افتاده هستیم و نمی‌توانیم به رسیدن قطعات یدکی متکی باشیم. به همین دلیل تکنیک‌های قدیمی مهندسی به کار می‌آیند. »
« بهار فصل پیک کوه‌نوردی در اورست است. این صنعت به ما تکیه کرده و باید راه را ادامه بدهیم پس به برنامهریزی دقیق نیاز داریم. بنابراین بعد از تحقیقات دقیق بهترین‌ها را می‌خریم؛ وسایلی که از کار نمی‌افتند و خدمات پس از فروش آن‌ها در دنیا بهترین هستند که به همین دلیل با آقای فیلیپ از تیم فروش “Sysadvance” کار می‌کنیم. دستگاه جذب فشار نوسان ما باید با هلیکوپتر آورده می‌شد که تنها راه رساندن آن به کارخانه بود. قبل از نشاندن دستگاه یک دیوار خراب شد، اما با کمک تیم پشتیبانی این مساله را حل کردیم. »
او اضافه کرد:
« چون این پایگاه در ارتفاع بسیار بالایی قرار دارد، با چالش‌های مختلفی روبرو هستیم. فقط ماشین‌ها نیستند که از کمبود اکسیژن آسیب می‌بینند، ما هم آسیب می‌بینیم. رسیدن به محل کار برای من حداقل سه روز طول می‌کشد که دو روز آن را باید راه بروم و اکثر روزها وسایل و مواد دیگر نیز به همراه دارم. مقدار برق بینهایت نیز ندارم و باید برای کار برنامهریزی دقیق بکنم. برنامهریزی همه چیز است! تصمیم ما انتقال دستگاه جذب فشار نوسان به ارتفاع پایین‌تر و بعد از فرودگاه بود. اما قبل از ارسال آن، زلزله شدیدی این شهرک صنعتی را نابود کرد. به بازسازی فکر می‌کردیم ولی دیگر منبع تغذیه نداشتیم، پس مجبور شدیم به جایی نقل مکان کنیم که برق داشته باشد. هدف استراتژیک ما تأمین اکسیژن درمانی برای همه در منطقه «فُمبو» است و نه تنها برای کوه‌نوردان پولداری که به اورست صعود می‌کنند. ما می‌خواهیم که اکسیژن مورد نیاز صنعت کوله‌نوردی ( بَک پکینگ ) را نیز تأمین کنیم. در همین اواخر یک کوله‌نورد در زیر پایگاه اولیه اورست جان خود را از دست داد که به نظر ما اگر اکسیژن داشت، زنده می‌ماند. »
ترجمه: دایان گاز
گاز اکسیژنی در ایران به فروش می رساند چه درجه خلوصی دارد؟
گاز اکسیژن در ایران نهایتا با خلوص ۹۹/۷% تولید می شود که همان خلوص مورد نیاز صنایع پزشکی می باشد.
قیمت گاز اکسیژن پزشکی در ایران حدود چقدر میباشد؟
آیا دایان گاز اکسیژن با خلوص بالاتر هم تامین میکند؟
قیمت گاز اکسیژن طبی در حدود ۱۰ هزار تومان برای یک سیلندر ۴۰ لیتری می باشد.
دایان گاز امکات تامین گاز اکسیژن تا گرید ۶٫۰ را دارا می باشد.