A
AA
علامت اختصاری برای دستگاه جذب اتمی اسپکتروسکوپی می باشد.
Absolute Pressure (فشار مطلق)
معیاری از فشار که خلا کل را در حد صفر تنظیم می کند که به اختصار با psia یا bar نشان داده می شود . فشار مطلق برابر است با مجموع فشار گیج و فشار اتمسفر (۱۴٫۶۹ psia یا ۱barدر سطح دریا).
Absolute Zero (صفر مطلق)
کمترین مقدار دما که همان صفر کلوین یا ۴۵۹٫۶۹- درجه فارنهایت یا ۲۷۳٫۱۶ – درجه سانتی گراد است.
Accuracy (دقت)
میزان ثبات آماری که معمولا ۹۵٪ مقدار اصلی است، مقداری بین مقدار اندازه گیری شده و مقدار واقعی.
(American Conference of Government Industrial Hygienists (ACGIH (نهاد سلامت صنعت دولتی آمریکا)
گروهی که الزاماتی را برای مواد خطرناک مشتعل در محل کار تعیین می کنند.
(American Society of Testing Materials (ASTM (مجمع تست مواد آمریکا)
سازمانی که کمیسیون های ارتقای سطح استاندارد تولید کنندگان و مصرف کنندگان صنعتی را حمایت می کند.
Anaerobic (ناهوازی)
گازی که شامل اکسیژن نیست و برای کشت بیولوژیکی استفاده می شود.
Analysis (آنالیز)
آنالیز صنعتی بعد از ترکیب سازی در آزمایشگاه؛ فرآیندی بر پایه آمار با استفاده از تخمین های درست برای هر ترکیب گاز مخلوط و اندازه گیری غلظت گاز می باشد. اهداف دیگر آنالیز، مشخص کردن دقت آنالیز برای هر ترکیب است. اندازه گیری های تحلیلی برای اطمینان از صحت غلظت ترکیبات و دقتی که مصرف کننده انتظارش را دارد.
Analytical Accuracy (دقت تحلیلی)
اختلاف بین مقدار آماری و آنالیز غلظت واقعی یک ترکیب گاز مخلوط(که معمولا ۹۵٪ از مقدار اصلی است ) را دقت تحلیلی گویند.
Analytical Tolerance (خطای تحلیلی)
میزان درستی بین غلظت آنالیز شده و غلظت خواسته شده در یک ترکیب را گویند، خطای تحلیلی با میانگین آماری بدست نمی آید(درحالیکه دقت تحلیلی بدست می آمد).
Analyzed Concentration (غلظت آنالیز شده)
غلظت عددیِ مربوط به یک ترکیب بر اساس نتایج آنالیز انجام شده. غلظت آنالیز شده در هر دو واحد درصد بخش بر میلیون، و در غلظت های پایین به صورت مول /مول، جرم/جرم بیان می شود. غلظت آنالیز شده همچنین با مقدار دقت آنالیز شده هم مطابقت دارد.
Anhydrous (بی آبی)
به معنای بدون آب یا خشکمی باشد، معمولا برای گازهایی استفاده می شود که در حضور رطوبت خاصیت خورندگی دارند، مثل آمونیوم.
Asphyxiant Gas (گاز غیر سمی)
این دسته از گازها عموما غیر سمی می باشند ولی غلظت زیاد آنها می تواند سبب خفگی و مسمومیت شود.
Avogadro’s Law (قانون آووگادرو)
در مورد مقدار گازهاست که می گوید مقدار گازها در دماهای یکسان، برابر است و در فشار ثابت از تعداد مول برابر تشکیل شده است.
Avogadro’s Number (عدد آووگادرو)
تعداد مولکول ها در یک مول و یا یک گرم از جرم ماده ای را عدد آووگادرو گویند ومقدار آن برابر است با (۶٫۰۲۲۱۳۶۷ X 1023 molecules/gm mole).
Azeotrope (همجوش)
ترکیبی از دو ماده که با یک عمل تقطیر ساده، جداسازی آنها از یکدیگر کار ساده ای نباشد و معمولا هم برای توصیف مخلوط های مایع که نقطه جوش ثابتی دارند استفاده می شود.
B
Balance (تعادل)
مثلا تعادل گازی
Blend Accuracy (دقت ترکیب)
همچنین به نام دقت فرایند هم شناخته می شود، میزان برابری و دقت مقدار آماری و مقدار غلظت واقعی و ترکیب شدهء مخلوط گاز که چیزی حدود ۹۵٪ است.
Blend Tolerance (خطای ترکیب)
مقدار درستیِ بین غلظت ترکیب و غلظت خواسته شده برای یک ترکیب. خطای ترکیب با میانگین آماری بدست نمی آید در حالیکه دقت ترکیب چرا.
Blended Concentration (غلظت ترکیب)
غلظت عددی مربوط به یک ترکیب بر اساس نتایج حاصل از ترکیب کردن. غلظت ترکیب هم در واحد درصد بخش بر میلیون، تعریف می شود (مول/مول، جرم/جرم). غلظت ترکیب ممکن است که با مقدار دقت ترکیب هم مطابقت داشته باشد.
Blending (ترکیب کردن)
فرایندی که در آن عناصر موجود در ترکیب گازی و گاز بالانس اندازه گیری می شوند.
(Boiling Pont (BP (نقطه جوش)
دمایی که لازم هست تا مایع با فشار اتمسفر به گاز تبدیل شود.
Bourdon Tube (لوله بوردن)
یک لوله فلزی منحنی که معمولا در گیج فشار استفاده می شود. عملکرد این لوله به نحوی است که حرکت گاز در مسیر گیج را به اسکیل فشار تبدیل می کند.
(British Thermal Unit (BTU (واحد دمای بریتانیایی)
واحد انرژی تعریف شده به عنوان مقدار گرمای مورد نیاز برای بالا بردن دمای یک پوند آب ۱ درجه فارنهایتی.
Burst Pressure (فشار انفجار)
فشار تست طراحی شده در جاییکه وسیله ء گازی شروع به نشتی می کند جلوی نشتی را بگیرد اما گاز را خیلی سریع هم قطع نکند. برای بیشتر دستگاه های کنترل گاز، استاندارد صنعتیِ فشار انفجار، چهار برابر فشار کار معمولی است.
C
Calibration (کالیبراسیون)
فرایندی که برای تعیین رابطه بین واکنش آشکارساز و حجمِ یک ترکیب خاص، طراحی شده، در طول کالیبراسیون یک یا تعداد بیشتری نمونه با چگالی معلوم به آشکارساز معرفی می شوند و واکنش آشکارساز هر بار نسبت به این نمونه ها ثبت می شود. کالیبراسیون ممکن است با استانداردهای مرجع کار کند.
Calibration Curve (منحنی کالیبراسیون)
یک تابع ریاضی تولید شده از رگرسیونِ واکنش های ثبت شده ء آشکارساز در طول فرآیندِ کالیبراسیون یک دستگاه است. تابع بیانگر واکنش های آشکارساز در بازه ای از چگالی است و برای پیش بینی غلظتِ نمونه ء ناشناس بر اساس واکنشِ آشکارسازش استفاده می شود.
Calibration Gas (گاز کالیبراسیون)
گازی با غلظت دقیق و مشخص که به عنوان استاندارد مقایسه در کارهای تحلیلی به کار می رود.
Calibration Gas Standard (استاندارد گاز کالیبراسیون)
مخلوط گازی که دقیقا با یک استاندارد مرجع مشخص آنالیز می شود. این مخلوط می تواند به عنوان استاندارد تفضیلی برای تعیین استاندارد ابزارهای تحلیلی استفاده شود.
Calibration Range (گسترهء کالیبراسیون)
گسترهء کالیبراسیون چیزی بین بالاترین و پایین ترین غلظت استاندارد است که در این بازه غلظت نمونه های نامعلوم، بتوانند معلوم شوند. گستره ء کالیبراسیون با دقت و درستی مورد نیاز، محدود می شود.
Calorie (کالری)
مقدار گرمای مورد نیاز برای بالا بردن دمای یک گرم آب به اندازه ۱ درجه سانتی گراد با دمای ۱۵درجه سانتی گراد.
Carrier Gas (گاز حامل)
گازی که در ستونی جدا از کوروماتوگرافِ (رنگ نگار) گاز عبور کرده و نمونه را به سمت آشکارساز می فرستد.
Celsius (سلسیوس)
مقیاس دما، که مثلا یخ در دمای صفر درجه (۳۲درجه فارنهایت) ذوب می شود و آب در دمای ۱۰۰ درجه سلسیوس یا (۲۱۲ فارنهایت) به جوش می آید.
Certificate of Accuracy (گواهی صحت و درستی)
مدرکی دال بر غلظتِ تضمین شده ء ترکیب و دقت مورد انتظار مشتری می باشد.
(Certificate of Analysis (COA (گواهی آنالیز)
گواهینامه مربوط به آنالیز هر سیلندرگاز خالص و یا مخلوط گازی را گواهی آنالیز گویند.
Certificate of Batch Analysis (گواهی آنالیز بَچ)
گواهینامه آنالیز یک بچ (تعداد مشخصی از محصول هایی) از محصول را گواهینامه آنالیز بچ گویند.
(Certificate of Conformance (COC (گواهی متابعت)
مدرکی که توسط تولید کننده ء گاز به جهت اینکه نشان دهد محصولش استانداردهای لازم را دارد صادر می شود.
Certified Concentration (غلظت تضمین شده)
غلظت عددیِ مربوط به یک ترکیب که بر روی گواهی صحت و درستی یا گواهیِ آنالیز نوشته می شود. این غلظتی است که مشتری از محصول خریداری شده ء خود انتظارش را دارد. غلظت تضمین شده می تواند هم غلظتِ آنالیز شده باشد و هم مخلوط شده.
(Certified Reference Material (CRM (مواد مرجع تضمین شده)
استاندارد مرجعِ گاز ِ در دسترسِ صادره از VSL. CRM ها از طریق US .EPA/NIST همیشه در دسترس هستند اما کارِ NTRM ها نیست که این مدرک را داشته باشند و یا ارائه دهند.
Chemical Abstract Services (CAS) Number (عددِ خدمات انتزاعیِ شیمیایی)
سیستمی است که خدمات انتزاعی شیمیاییِ انجام شده درسراسر جهان در مقالات و مطبوعات مربوط به شیمی را شماره گذاری می کند. هر محصول تجاریِ شیمیایی که تولید می شود با داشتنِ CAS به راحتی قابل شناسایی است.
Chemiluminescence (کمیلومینسانس)
جذب و حذف نور توسط ترکیبات شیمیایی. شناساگر کمیلومینسانس توسط جدب و حذف طول موج های حاصل از مواد این کار را انجام می دهد.
Chromatography (کوروماتوگرافی، رنگ نگاری)
روشی تحلیلی که یک ترکیب از نظر فیزیکی به اجزای سازنده اش تقسیم و جدا می شود.
(Coefficient of Flow (Cv (ضریب جریان)
نرخ جریان گذرا از رگولاتور یا دیگر وسایل کنترل گاز اندازه گیری شده در آمریکا، که واحد آن گالن بر دقیقه در ۶۰ درجه فارنهایت با فشار تفاضلی ۱ psig است.
Component (جزء)
یکی از گازهای درون مخلوط، چه جزء کمی باشد چه جزء تعادلی.
Compressed Gas (گاز فشرده)
هر ماده یا ترکیبی که یکی از خواص زیر را داشته باشد گاز فشرده است : فشار مطلق ۴۰ psia در ۷۰ درجه ء فارنهایت ( ۲۱ درجه سانتی گراد)؛ فشار ۱۰۴ psia در ۱۳۰ درجه فارنهایت ( ۵۴ درجه سانتی گراد)؛ مایع آتش زایی که فشار گازِ ۴۰psia در ۱۰۰ درجه ء فارنهایت ( ۳۸ درجه سانتی گراد) را تحت استاندارد ASTM D323-72 داشته باشد.
(Compressed Gas Association (CGA (انجمن گاز فشرده)
یک سازمان تجاری غیر انتفاعی برای صنایع گازی که استانداردهای صنعتی را برای کنترل، حمل و نقل یا ذخیره گاز فشرده ترویج و تعمیم می دهد.
Concentration (غلظت)
نسبت یا بخشی از ترکیب داده شده به مقدار کل گاز را غلظت یا چگالی گویند ( به صورت ppm ، ppb و … تعریف می شود ) یا برا ساس مول / مول، جرم/جرم.
Concentration Basis (اساسِ غلظت)
اساس واحد شمارش برای بیان نسبت ترکیب به کل مخلوط است ( مول بر مول، یا حجم بر حجم ) مثال: گواهی آنالیز نشان می دهد که ترکیبِ X برای همه ء ۱۰۰۰۰۰۰ مولِ مخلوطِ دورن سیلندر، میانگینِ ۱۰۰ppm±۲% ( مول / مول) خواهد داشت.
Confirmation (تثبیت)
روندی که برای نشان دادن اینکه آیا مخلوط گاز نزدیک به غلظت ترکیب هست یا نه طراحی شده، و اطلاعات کافی را برای پشتیبانی از اینکه غلظت مخلوط درست است یا نه ارائه می دهد. تثبیت از آنالیز خیلی دقت کمتری دارد، چون با طراحی نمی توان تخمین درستی از غلظت ترکیب زد.
Contaminant (ناخالصی)
اجزای نامطلوبِ در یک گاز مخلوط یا گاز خالص.
(Continuous Emissions Monitor (CEM (ناظرِ دائمیِ حذف آلاینده ها)
وسیله ای مثل دودکش که برای حذف مواد مخرب و دود به طور مداوم استفاده می شود. همچنین به استاندارد گاز مصرفی برای کالیبره ء این ناظر ها هم بر می گردد.
Corrosive (ماده ء خورنده)
هر گازی که از نظر شیمیایی به موادی که با آن در ارتباط است حمله کند و باعث خرابی آن شود را خورنده گویند.
Cracking Pressure (فشار فعال)
فشار ورودی که گاز شروع به راه افتادن در رگولاتور و شیر فلکه و دیگر وسایل کنترل فشار می کند.
Creep (خزش)
افزایشِ آهسته ء فشار خروجیِ رگولاتور که ممکن است به خاطرِ تغییراتی در فشار ورودی یا خطای رگولاتور باشد.
Critical Density (چگالی بحرانی)
چگالی مواد خالص در نقطات بحرانیشان.
Critical Point (نقطه بحرانی)
نقطه ای از منحنیِ دما- فشار ِ مواد خالص که بالای آن هیچ گازی چه در فاز گازی چه مایع نمی تواند وجود داشته باشد.
Critical Pressure (فشار بحرانی)
فشار اعمالی توسط مواد در دمای بحرانی.
Critical Temperature (دمای بحرانی)
دمایی بالاتر از اینکه گاز بتواند فقط با فشار به مایع تبدیل شود.
Cryogenic Liquid (مایع برودتی)
مایعی که نقطه ء جوشِ طبیعی اش زیرِ ۲۴۰۰-°F و یا ۱۵۱٫۱-°C باشد.
Cryogenic Vessel (ظرف برودتی)
محفظه ء عایق برای نگهداری، حمل و نقل، و توزیع مایعاتی که نقطه ء جوششان زیرِ ۱۳۰-°F و یا ۵۴°C است.
Cylinder (سیلندر)
یک ظرف که برای نگهداری گازهای فشرده طراحی شده است.
D
Dalton’s Law of Partial Pressure (قانون فشار جزیی دالتون)
قانون فشار جزیی دالتون برای گازهای ایده آل مطرح می شود، فشار ترکیب گازی که برابر مجموع فشارهای هر جز آن است.
Density (چگالی)
حجم مشخصی از یک ماده. برای گازها، چگالی به شدت تحت تاثیر دما و فشار است.
(Department of Transportation (DOT (واحد حمل و نقل)
نهاد فدرال آمریکا که مقررات حمل و نقل مواد خطرناک را با عنوانTitle 49, Code of Federal Regulations. تنظیم می نماید.
Dew Point (درجه ء انقباض – نقطه ء شبنم)
درجه ای از دما که در آن فاز مایع شروع می شود. این حالت را بیشتر در مایع شدن رطوبت موجود در بخار آب می توان دید که به آن شبنم می گویند.
Dewar (دویر)
ظرفی که قابل حمل بوده و معمولا برای مایعات برودتی استفاده می شود.
(Discharge Ionization Detector (DID (آشکار ساز یونیزه)
آشکارسازی جهانی که در کورماتوگرافی گازی برای تشخیصِ مواد یونیزه در روند تخلیه ء الکتریکی بین صفحات خازنی بکار می رود.
DOT Numbers (شماره DOT)
اعدادی که به محصولات شیمیایی برای هدف حمل و نقل و در صورت نیاز اقدامات اضطراری و اورژانسی اختصاص می دهند.
E
Eductor Tube (لوله ء دافع)
لوله ای داخل سیلندر که به مایع اجازه می دهد از پایین سیلند وقتیکه شیر باز است خارج شود.
(Electron Capture Detector (ECD (آشکارسازِ جذب الکترون)
دستگاه های کورماتوگرافی از هالوژن ها استفاده می کنند، الکترون ها توسط یک منبع رادیواکتیو تولید شده و توسط هالوژن ها جذب می شوند. جریان در بین دو صفحه افت می کند.
(Environmental Protection Agency (EPA (سازمان حفاظت از محیط زیست)
سازمان محیط زیست آمریکا که بر روی انتشار مواد آلاینده و سیاست های آب و خاک و پالایش آنها برنامه ریزی و نظارت دارد.
EPA Protocol Mixture (پروتکلِ ترکیبِ EPA)
گازهای استانداردی هم هستند که توسط پروتکل ترکیبِ خود EPA با دنبال کردنِ راهنمای EPA-600/R-97/121 بدست می آیند. این استانداردها برای اهداف کالیبراسیونی در زمانیکه فقط باید روش تحلیلیِ EPA را اعمال کرد نیاز می شوند.
(European Industrial Gases Association (EIGA (انجمن گازهای صنعتی اروپا)
سازمانی مبتنی بر فن آوری که شرکت های تولیدی و گازهای صنعتی توزیعیِ اروپایی و غیر اروپایی را نشان می دهد. EIGA به جهت کمک به محیط زیست و کنترل گازهای صنعتی کار می کند و روابط بین استانداردسازی. سازمان های تجاری صنعتی را حفظ می نماید.
Expiration Period (تاریخ انقضا)
پایان زمانی که دیگر گاز مخلوط برای کالیبراسیون مجاز به استفاده نیست.
Exposure Limits (محدودیت های پرتو افکنی)
غلظتی از محصول که اگر هر روز کارگران با آن سر و کار داشته باشند برایشان مشکلی پیش نیاید.
F
(Flame Ionization Detector (FID (آشکار ساز تابش)
یکی از رایج ترین آشکارسازها که برای اندازه گیری ترکیبات اورگانیک در گاز استفاده می شود. گونه های اورگانیک با تابش هیدروژن و اندازه گیری الکترودهای نزدیک تابش تجزیه می شوند.
Flammable Gas (گاز آتشزا)
گازی که در حضور و یا عدم حضور شعله پتانسیل مشتعل شدن و آتش گرفتن را دارا می باشد.
Flammable Limits (محدودیت های آتش زایی)
محدودیتی در غلظت که از شعله ور شدن محصول جلوگیری شود.
Flash Point (دمای تشعشع)
دمایی که مایع آتش زا، بخار کافی به شکل مخلوطی آتش زا با هوا بیرون بدهد.
G
Gas (گاز)
حالتی از ماده که مولکول ها در آن آزادانه در حال حرکتند و کمترین فشار را به یکدیگر وارد می کنند و یک گاز ایده آل از قانون گاز ها تحت شرایط استاندارد پیروی می کند .
(Gas Manufacturers Intermediate Standard (GMIS (استاندارد متوسط تولید کنندگان گاز)
استاندارد مرجع ساخته شده توسط تامین کنندگان گاز و تضمین شده توسط قوانین پروتکلِ EPA ِ آمریکا.
Gas Phase (فاز گازی)
حالتی که مواد به صورت گاز هستند.
(Gas Processing Association (GPA (انجمن پالایش گاز)
سازمانی متشکل از کمپانی ها و تامین کنندگان صنعت پالایش گاز که مسئولیت فن آوری تبدیل و تعمیم و گسترش این صنعت را برای تولید محصولات گازی به عهده دارد.
Gross Weight (وزن کل)
وزن کل محفظه و مواد درونش.
H
Halocarbons (هالوکربن)
خانواده ای از ترکیبات کربن و هالوژن ها از گروه هفتم جدول تناوبی. این اسم برای این ترکیبات در خانواده هایی که برای سیستم های یخچال سازی استفاده می شوند به کار می رود.
Heat of Adsorption (گرمای جذب)
گرمای کل تولید شده از جذب اولیه ترکیبی در حالت جذب که به شرایط تعادل برسد و دیگر جایی برای جذب نباشد.
Heat of Fusion (گرمای هم جوشی)
انرژی گرمایی مورد نیاز برای تبدیل یک مول از حالت جامد به مایع در فشار یک اتمسفر.
Heat of Vaporization (گرمای تبخیر)
گرمای مورد نیاز برای تبدیل یک مول ماده از مایع به گاز در فشار یک اتمسفر.
Hydrocarbon (هیدروکربن)
یک ترکیب اورگانیک که هم کربن داشته باشد و هم هیدروژن.
I
Impurity (ناخالصی)
ترکیبی اضافه و ناخواسته در گاز خالص یا گاز مخلوط. ناخالصی ها اغلب بیشتر در مواد خالصی که به عنوان منبع ماده خام صنعتی به کار می روند دیده می شود. ناخالصی با تصفیه ممکن است از بین برود. از طرفی ناخالصی ممکن است در زمان ترکیب سازی بوجود آید لذا در حین انجام کار باید از محیط های ناخالصی دار و آلاینده حتی الامکان دور باشیم.
(Inductively Coupled Plasma (ICP (پلاسمای القایی)
وسیله ای که در اسپکترومی حذف اتمی مقدماتی برای آنالیز کمی مواد در حالت جامد یا مایع استفاده می شود.
Inert (بی اثر)
ترکیبی بدون هیچ ناسازگاریِ شیمیایی با ترکیبات شیمیایی دیگر مثل نیتروژن، هلیوم، کربن دی اکسید.
Inorganic Compounds (ترکیبات غیر اورگانیک)
موادی که در ساختارشان کربن ندارند.
Isotopes (ایزوتوپ)
شکل های یکسان یک عنصر که فقط در جرم اتمی با یکدیگر فرق دارند. همین اختلاف کم سبب می شود تا یک عنصر خاصیت رادیواکتیوی پیدا کند.
K
Kelvin (کلوین)
مقیاس دمای مربوط به آب در هر سه حالت
L
Level of Detection (سطح تشخیص)
در کروماتوگرافی مقدار نمونه باید طوری باشد که دو یا سه برابر ارتفاع نویز پایه، پیک ارتفاع داشته باشد.
Liquefied Compressed Gas (گاز فشرده ء مایع)
گازی که به صورت جزئی در دما۷۰°F و فشار پر شدنش مایع شده
(Liquefied Petroleum Gas (LPG (گاز مایع)
گاز هیدروکربن موجود در حالت مایع در دما و فشار طبیعی.
Liquid Phase (فاز مایع)
مواد خالص یا مخلوط گازی که در آن یکی یا بیشتر ترکیبات موجود تحت شرایط توصیه شده برای محصول در حالت مایع باشند. مواد فاز مایع می توانند در تعادل با فاز گازی ذخیره شوند یا همگی به حالت مایع تبدیل گردند.
Lower Explosion Limit (LEL) (حد انفجار پایین)
حداقل درصدِ حجم گاز در هوا که مخلوطی آتش زا را در دما و فشار طبیعی ایجاد می کند.
M
Manifold (منیفولد)
وسیله ای که تنها یک خروجی دارد اما چندین ورودی دارد که هم زمان می توانند به سیلندر وصل شده و کارهای متعددی انجام دهند.
Matrix (ماتریس)
برای یک ترکیب، یک ماتریس پیشینه ء همه ء گازهای موجود در گاز مخلوط را نشان می دهد. این کار بیشتر برای اختلاف بین دو گاز مخلوط با جزء کمی اما با ترکیباتی متفاوت از دیگر ترکیبات که بر روی ترکیب کردن و آنالیز تاثیر می گذارد استفاده می شود. جور کردن ماتریس یک تکنیکی است که می تواند برای غلبه بر تداخلات ناشی از اثرات ماتریس فائق آید. فرض کنید: ترکیب A شامل ۵۰۰ppm، NO در نیتروژن است و مخلوط B، ۵۰۰ppm از NO و ۲۰% CO2 در نیتروژن است. ماتریش ِ A نیتروژن است، در حالی که ماتریس B نیتروژن با ۲۰% از CO2 است. پس آنالیز این دو به خاطرِ CO2 خیلی با هم فرق خواهد کرد.
Melting Point (نقطه ذوب)
دمایی که در آن جامد به مایع تبدیل می شود ( طبیعتا برای فشار ۱ اتمسفر بیان می شود).
Micron (میکرون)
واحد اندازه گیری طول برابر با ۱۰ به توان ۶- متر.
Minor Component (جزء کمی)
جزئی که نصفِ کمترِ مخلوط گاز را تشکیل دهد و مطابق مشخصات مورد نظر مشتری باشد.
Mole (مول)
یک مول برابر با وزن یک مولکول است. گرم مول، جرم حجمی است که برابر وزن مولکول است. یک پوند مول، یعنی وزن مولکول به پوند.
Molecular Weight (جرم مولکولی)
مجموع وزن اتم های تشکیل دهنده ء یک مولکول از ماده.
N
(National Institute of Standards and Technology (NIST (موسسه ملی فن آوری و استاندارد)
نهادی دولتی در بخش بازرگانی آمریکا که مسئول ایجاد و انتشار همه ء انواع استانداردها، شامل استانداردهای گاز مرجع است.
(NIST-Traceable Reference Material (NTRM (ماده ء مرجعِ قابل ردیابیِ NIST)
ماده ء مرجعِ گاز تولید شده توسط تامین کنندگان تجاریِ گاز که توسطِ NIST تضمین شده باشد. استانداردِ گازِ NTRM برابر با SRM است و برای آنالیز و تضمینِ مخلوطِ گازهای تجاری بازرگانی مثلِ پروتکلِ EPA استفاده می شود.
(Normal or Ambient Temperature and Pressure (NTP (دما و فشار طبیعی محیط)
(۶۸°F) 20°C در atm 1 (760 torr)
(Nuclear Magnetic Resonance Spectrometer (NMR (طیف سنجِ رزونانسِ مغناطیسیِ هسته ای)
دستگاهی که معمولا برای اندازه گیری کیفیتِ ترکیبات هیدروژنی و مقادیرِ جذبِ امواج رادیویی توسط مولکول های هیدروژن در حالیکه خیلی الکترومغناطیسی می شوند استفاده می شود.
O
(Occupational Health & Safety Administration (OSHA (انجمن ایمنی و سلامت کار)
سازمانی در بخش کارگری آمریکا که استانداردهایی را برای کارکنان در جهت اطمینان از ایمنی محیط کار کارمندانش وضع می کند.
Oxidant (عامل اکسید کننده)
ماده ای که به واسطه حضور اکسیژن در ساختارش سبب اکسید کردن می شود.
P
Partial Pressure (فشار جزئی)
فشار بخارِ اعمال شده توسط یکی از اجزای مخلوط گاز. در هر مخلوطی از گاز ها، فشار کل برابر با مجموع فشارهای جزئی است که هر گاز در جایی که اشغال کرده است به کل مخلوط اعمال می کند.
(Parts Per Million (ppm (قسمت در میلیون)
روشی برای بیان غلظت های خیلی کمِ ناخالصی ها در ترکیبات. واحدی که می تواند در مول، مقدار یا جرم در میلیون هم بیان شود، حتی اگر غلظت خیلی خیلی کم باشد می تواند به صورت قسمت در میلیارد(ppb) بیان شود یا قسمت در هزار میلیارد (ppt).
(Permissible Exposure Limit (PEL (حد پرتو دهی ِ مجاز)
حداکثر سطح پرتو دهیِ معمول، برای سطوح مختلف در محیط کار که توسطِ OSHA تنظیم می شود.
Phase Envelope (پوشِ فاز)
نموداری متشکل از دمای نقاط تقطیر و میعان مخلوط گاز در بازه ء فشار.
Poison (سمی)
ماده ای که مقدار خیلی کم آن باعث مرگ یا صدمات جدی در هنگام ورود از طریق تزریق، جذب یا استنشاق به اندام زنده می شود.
Precision (صحت)
در هربار اندازه گیری باید اعداد بدست آمده تکرار شوند به این صحت اندازه گیری گویند. صحت در دقت آنالیز حرف اصلی را می زند که باید در طول آنالیز شرایط را طوری نگه داریم تا اعداد آنالیز هرباز تکرار شوند و فرقی با هم نداشته باشند. صحت را معمولا با CV% (درصد ضریبِ اختلاف) یا RSD% (درصد انحراف استاندارد مربوطه) نشان می دهند.
Process Accuracy (دقت فرآیند)
یا همان دقت مخلوط، میزان درستیِ آماریِ بین غلظتِ واقعی و مخلوط برای یک ترکیب گازی است.
Pyrophoric (آتش زا)
ماده ای که خود به خود وقتیکه در معرض دمای ۱۳۰ درجه فارنهایت ( ۵۴ درجه ء سانتی گراد) یا کمتر قرار گیرد آتش می گیرد.
R
Random Error (خطای اتفاقی)
اختلاف طبیعیِ هر ترکیب با فرآیند تجزیه و تحلیل که باعث می شود مقادیر اندازه گیری شده از یکدیگر به یک مقداری انحراف داشته باشند.
Rare Gas (گاز های کم یاب)
ترکیباتی از هوا که کمتر از ۱% ِ هوا هستند و به طور کلی آنها را فاقد جنبش می دانند. مثل نئون، کریپتون، زنون که در ستون سمت راست جدول تناوبی هستند.
(Relative Accuracy Test Audit (RATA (بررسی آزمون دقت نسبی)
آزمونی که برای مرجعِ آماریِ سیستم های CEM هر شش ماه یکبار یا هر سال یکبار بستگی به نتایج قبلی، نیاز است.
Reproducibility (قابلیت ساخت)
میزان یکی بودن غلظت یک سیلندر قدیمی که از استاندارد برخوردار است و سیلندری جدید. توافق بین این دو سیلندر کالیبراسیون دستگاه را برای مقایسه ء اینکه آیا لازم است دوباره کالیبره شود یا خیر تایید می کند.
Requested Concentration (غلظت های درخواست شده)
یا همان غلظت های سفارش گذاری شده. غلظتِ ترکیباتی که مشتری می خواهد.
(Research Gas Mixture (RGM (مخلوط گاز تحقیقاتی)
استاندارد مرجع نمونه اولیه گاز تولید شده توسط استانداردهای NIST تحت تصویبِ CRADA. مخلوط گاز توسط تامین کنندهء گاز تولید و توسط NIST تضمین و گواهی می شود. اگر نتایج تحقیق ثابت کنند که چه محدودیت هایی در عدم قطعیت پاسخ ها هست می توان به پایداری دست یافت.
Resolution (رزولوشن)
قابلیت تشخیصِ مقادیر بسیار نزدیک به هم.
(Restrictive Flow Orifice (RFO (محدود کننده روزنه ء جریان)
وسیله ای که برای ایمنی در خروجی شیر می گذارند تا گاز خطرناک را که در بیشترین حد ایجاد حادثه هست کم کند.
S
(Safety Data Sheet (SDS (برگه ایمنی داده)
برگه ء داده ای برای مواد خاص که توصیفی از مشخصات و خطرات مربوط به استفاده و نگهداری ماده است.
Safety Relief Device (دستگاه های امدادی ایمنی)
وسایلی مربوط به شیر سیلندر گاز که در زمان اوج فشار و دما به کار می آیند.
Self-Venting Device (دستگاه خود تخلیه)
وسیله ای که رگولاتورها که فشار خروجی را در حالیکه فشار رگولاتور کم می شود ایمن می سازد.
Shelf Life (تاریخ مصرف)
مدت زمانی که می توان گاز را در غلظت تضمین شده اش با خطایی مشخص نگه داشت. تاریخچه ء تجارب و تحقیقات در مورد هوای مایع درست مثل بررسی پایداری توسط موسسهء تحقیق و توسعه ء هوای مایع بررسی شده است.
Span Gas (اندازه گاز)
حداکثر گاز کالیبراسیونی که برای خواندنِ مقیاس آنالایزر استفاده می شود.
Specific Gravity (جاذبه ء مشخص)
نسبتِ جرمِ حجمیِ یک ماده به جرم حجمی سطحی دیگر که به عنوان استاندارد هم استفاده می شود. برای مواد جامد و مایع، استاندارد معمولا آب و هوا است.
Specific Heat (گرمای مشخص)
مقدار گرمای مورد نیاز برای بالا بردن ِدمای یک واحد جرم به اندازه ء یک درجه در فشاری ثابت.
Specific Volume (حجم مشخص)
حجم یک واحد جرمِ ماده در دما و فشار مشخص. برای گازها، حجم مشخص تحت تاثیر فشار و دماست.
Stability (پایداری)
مدت زمانی را که ترکیبات مخلوط گاز در غلظت تضمین شده ء خودشان با یک خطای ثابتی باقی بمانند را گویند.
Standard Deviation (انحراف استاندارد)
مقدار گراکندگی گروهی از مقادیر تکراری حول مقدار اصلی. هرچه انحراف استاندارد بیشتر باشد، پراکندگی حول مقدار اصلی هم بیشتر است. بزرگی انحراف استاندارد یعنی دقتِ مجموعه ء مقادیر کمتر است در نتیجه دقت کل آنالیز پایین است.
(Standard Reference of Material (SRM (مرجع استاندارد مواد)
بالاترین حد ماده ء مرجع تولید شده و تضمین شده توسط NIST. NIST SRM استانداردهایش برابر VSL PRM است.
(Standard Temperature and Pressure (STP (دما و فشار استاندارد)
۳۲°F (0°C) و atm 1 (760 torr).
Sublimination (تصعید)
تبدیل مستقیم جامد به گاز بدون اینکه اول به مایع تبدیل شود.
T
Tare Weight (پاره سنگ)
وزنِ سیلندرِ خالی بدون شیر و کلاهک.
TC Numbers (اعداد TC)
اعداد شناساییِ محصول که به محصولات شیمیایی برای حمل و نقل توسط TC داده می شود که به شناسایی سریع و در صورت نیاز اقدامات ضروری و اورژانسی کمک به سزایی می کند.
(Thermocouple Detector (TCD (آشکارساز ترموکوبل)
یکی از قدیمی ترین آشکارساز ها در کارماتوگرافی است. این آشکارساز به صورت پل وتسون کار می کند تغییرات اندک دما را که به سیم ها وارد می شود با رسانایی تشخیص می دهد.
(Threshold Limit Value (TLV (مقدار حدِ آستانه)
این مقدار توسط ACGIH تنظیم می گردد، میانگین زمانی که غظت ماده ء هوابرد نزدیک کارگران باید باشد، روزی ۸ ساعت و ۵ روز در هفته هست تا کارگران آسیب نبینند.
(Threshold Limit Value- Time-Weighted Average (TLV-TWA (میانگین وزنی زمان – مقدار حد آستانه)
بر می گردد به همان میزان کارکرد کارگران به مدت ۸ ساعت در روز و ۴۹ ساعت در هفته تا کارگران تحت تاثیر پرتو ها آسیب نبینند.
(Threshold Limit Value-C (TLV-C (مقدار حد آستانه ء C)
غلظتِ هوابردِ سطح که نباید زیاد شود.
(Threshold Limit Value-Short Term Exposure Limit (TLV-STL (مقدار حد آستانه – محدودیت زمانی برای در معرض پرتو بودن)
کارگران در کنار سطحی که تششع دارد بیشتر از ۱۵ دقیقه نباید قرار بگیرند و تحت هیچ شرایطی نباید این مقدار تغییر کند.
Tolerance (خطا)
اختلاف بین مقدار اندازه گیری شده و مقدار واقعی، مثل اندازه گیری غلظت.
Toxic (سمی)
ماده ای که اثرات مخرب و کشنده ء خود را از طریق فعل و انفعالات شیمیایی وارد بدن انسان می کند.
Traceability (ردیابی)
رابطه ء بین مقدار اندازه گیری شده و مقدار منتشر شدهء سیستم اندازه گیریِ بین المللی. همچنین اساسی برای بنا نهادنِ مقدار واقعیِ استاندارد است. برای اینکه چیزی را ردیابی کنیم و ببینیم وجود دارد، باید بین نمونه و سیستم اندازه گیری بین المللی هیچ وقفه ای وجود نداشته باشد و پشت سر هم تبادل اطلاعات صورت گیرد، مقادری موجود در بایگانی سیستم اندازه گیری بین المللی بهترین واحدد استاندارد حمل به حساب می آیند.
(Transport Canada (TC (حمل و نقل کانادا)
نهاد فدرال کانادایی که برای تنظیم مقررات مواد خطرناک قانون وضع می کند.
Triple Point (دمای هر سه حالت)
فشار و دمای تعریف شده برای سطحی خالص که در آن هر سه حالت فازی در تعادل باشند.
True Value (مقدار درست)
مقدار درست و واقعی ای که بتوان با اندازه گیریِ ۱۰۰% ِ متغیرهای یک فرآیند بدون هیچ اختلاف سیستماتیک یا تصادفی ای بدست آورد. مقدار درست در نتیجه، مقداری نظری است چرا که در همه ء فرآیندها یک سری چشم پوشی هایی انجام می گیرد و در نتیجه مقدار درست نیست. دقت، برای تنظیم اینکه چطور داده هایمان نزدیک به مقدار درست واقعی باشد استفاده می شود.
V
(Van Swinden Laboratorium BV (formerly NMi (آزمایشگاه SWINDEN ِ هلند)
یک ارگان دولتی هلندی که مسئول انتشار و انجام استانداردهای همه نوع گاز به عنوان استاندارد مرجع است. VSL در اروپا، نقشی مشابهNIST در امریکا دارد.
Vapor Pressure (فشار بخار)
فشار اعمال شده در زمانیکه جامد یا مایع در تعادلِ با بخار خود در دمایی خاص هستند.
Z
Zero Blend Tolerance (خطای مخلوط صفر)
غلظت تضمین شده و غلظت خواسته شده برای یک ترکیب در محدوده ء دقت و درستی آن برابر هستند. برای اینکه یک مخلوط گاز با غلظت خواسته شده را بتوان تضمین کرد، غلظت تضمین شده باید خیلی نزدیک به غلظت خواسته شده باشد که یعنی بینِ ±۵۰% ِ مشخصهء دقتِ مجاز.
Zero Gas (گاز صفر)
گاز کالیبراسیون استفاده شده برای تنظیم نقطه مینیمم مرجع.
