پیشرفت صنعت هلیوم سبز به لطف سرمایهگذاران حوزه راهبری زیستمحیطی، اجتماعی و ابرشرکتی[۱]
توسعه هلیوم سبز ( حاصل از گازهایی که محتوای هیدروکربن آنها صفر یا بسیار ناچیز است و تولیدش گازهای گلخانهای منتشر نمیکند ) یکی از موضوعات کلیدی کنفرانس گازهای صنعتی خاورمیانه و شمال آفریقا درسال ۲۰۲۲، شهر ابوظبی، بود.
در حال حاضر، تقریباً کل هلیوم تولیدی جهان محصول فرعی فرآوری گازهای هیدروکربندار در تأسیسات فرآوری گازهای طبیعی، یا نیروگاههای تولید گاز طبیعی مایع[۲]، است. گاز بیاثر هلیوم بخشی از جریان پسماند این نیروگاههاست که عمدتاً از نیتروژن و هلیوم تشکیل میشود.
بههمین دلیل، منبع تأمین هلیوم از گذشته تا کنون به میدانهای گاز طبیعی محدود بوده است که تعداد بسیار محدودی از آنها ( میدانهای حاوی گاز طبیعی مایع ) حاوی مقادیر اندک هلیوم ( ۰٫۳ تا ۰٫۵% ) هستند که سپس بهصورت محصول فرعی سودآوری جداسازی میشود.
اما، اکتشافات جدید منجر به شناسایی هلیوم در محیط های غیرهیدروکربنی شده است که در آنها نیتروژن ( که گاز گلخانهای بهحساب نمیآید ) گاز حامل غالب است و میتوان آن را بدون انتشار کربن در جو منتشر کرد.
فیل کرنبلاث[۳]، بنیانگذار و رئیس شرکت کرنبلاث هلیوم کانسالتینگ[۴]، در روز افتتاح کنفرانس ابوظبی، بیان کرد که: «اقدامات در راستای مبارزه با تغییرات اقلیمی در حال تغییر کسبوکارهای مرتبط با هلیوم هستند. عمده هلیوم [در آینده] از گازهای غیرهیدروکربنی استخراج میشود، و سرمایهگذاران حوزه راهبری زیستمحیطی، اجتماعی و ابرشرکتی عاملین رشد این صنعت میشوند؛ گرچه هنوز مصرفکنندگان تقاضای چندانی نشان ندادهاند، اما این روند احتمالاً در آینده تغییر میکند.»
با حرکت شرکتها در جهت تسریع کربنزدایی از اتمسفر و دستیابی به اهداف حوزه راهبری زیستمحیطی، اجتماعی و ابرشرکتی در مرحله تغییر انرژی، اهمیت شیوههای سبز و پایدار روزبهروز برای مصرفکنندگان هلیوم بیشتر میشود.
بهتازگی، شرکت سهامی دیزرت ماونتین انرجی[۵] حفر نخستین چاه توصیفی-اکتشافی خود را، بر روی میدان اکتشافی گانار[۶]، تکمیل کرد.
در مجموع، هفت ناحیه حفاری و آزمایش شدند و تحت فشار قرار گرفتند و درپوشهای موقت بر روی چاهها نصب شدند تا بهطور کامل مسدود شوند. دو بخشی که با هدف تولید حفاری شدند در تشکیلات زمینشناختی یکسانی قرار داشتند و از طریق یک لایه ناتراوا با فشار یکسان از یکدیگر جدا شدند.
هر دو ناحیه به شیوهای حفاری شدند تا فقط در محدوده مقادیر آبهای تشکیلات محبوس [در درون سنگهای رسوبی] باقی بمانند.
بنابر گفتهها، تولید هلیوم بدون آب یا تقریباً بدون آب همچنان «یکی از اهداف همیشگی شرکتها» است.
رابرت رالفینگ[۷]، مدیرعامل اجرایی شرکت سهامی دیزرت ماونتین انرجی، میگوید: «وقتی صحبت از تولید فرآوردههای بدون آب یا تقریباً بدون آب بهمیان میآید، نسبت اجزای سازنده گاز اهمیت بسیار زیادی پیدا میکند، تا حدی که اهمیت آن میتواند بهاندازه مقدار هلیوم در گاز خام باشد. نسبت اجزای سازنده گاز در این چاه، وقتی با چاههای حفرشده در میدان مککالی[۸] ترکیب شود، مسیر نسبتاً سریعی را برای تولید [هلیوم] ایجاد میکند. این چاه مقادیر بالایی نیتروژن ترکیبشده با هلیوم دارد و درصد نسبی دی اکسید کربن و سایر گازهای نجیب در آن ناچیز است. راهاندازی نخستین نیروگاه [تولید هلیوم] با چنین ترکیبی بسیار سادهتر است.»
این شرکت سهامی عام فعال در حوزه منابع در درجه اول روی هلیوم، هیدروژن و گازهای نجیب تمرکز دارد و عمدتاً بهدنبال عناصر حیاتی در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر و صنایع برخوردار از فناوری پیشرفته[۹] است.
شرکت هلیوم وان[۱۰] ( که بهتازگی با جذب سرمایه ۹٫۹ میلیون دلار حمایت شده است ) ادعا میکند که با تمرکز بر هلیوم اولیه[۱۱] همراه با نیتروژن بهعنوان گاز حامل، میتواند «هلیوم بدون کربن» را بدون اتکا به هیدروکربنها تولید کند.
به گزارش شرکت مشاوره اسآرکی کانسالتینگ[۱۲]، «بهترین تخمین» بدون احتساب ریسک برای منابع احتمالی موجود در پروژه راکوا[۱۳] متعلق به این شرکت در جنوب غرب تانزانیا، ۱۳۸ میلیارد فوت مکعب گاز است که پیامدهای بالقوه جهانی را بههمراه دارد و میتواند مشکلات عرضه و تقاضای هلیوم را تا سطح قابلتوجهی حل کند و «منبعی پایدار با حداقل تأثیر بر محیط زیست را برای سده آینده» به ارمغان بیاورد.
منبع: gasworld.com
[۱] Environmental, social, and corporate governance (ESG)
[۲] Liquified Natural Gas (LNG)
[۳] Phil Kornbluth
[۴] Kornbluth Helium Consulting
[۵] Desert Mountain Energy
[۶] Gunnar Dome Prospect
[۷] Robert Rohlfing
[۸] McCauley Field
[۹] High Technology Industries
[۱۰] Helium One
[۱۱] Primary Helium: هلیومی که بهعنوان ماده اصلی از زمین استخراج میشود، نه بهعنوان محصول جانبی فرآوری گاز طبیعی در نیروگاهها.
[۱۲] SRK Consulting
[۱۳] Rukwa Project