بادکنک هلیومی و خطراتی که باید به آنها آگاه باشیم
بادکنک هلیومی یکی از مواردی است که امروزه در تولدها نقش پررنگی ایفا کرده است که توسط اکثریت مردم برای هر سنی خریداری می شود.
همانطور که از اسم این بادکنک ها پیداست “بادکنک هلیومی“، این بادکنک ها حتماً باید با گاز هلیوم شارژ شوند. ولی امروزه به دلیل بالا بودن قیمت گاز هلیوم متأسفانه خیلی از تأمین کنندگان گاز به جای هلیوم از مخلوط این گاز با سایر گاز های سبک استفاده می کنند، که قیمت آن را پایین می آورد ولی خطرات احتمالی این بادکنک ها را بیشتر و بیشتر می کند. مانند ترکیب گاز هیلوم با هیدروژن، ترکیب گاز هلیوم با نبتروژن، استفاده از گاز متان( گاز شهری )، استفاده از بخارات مواد شیمیایی و هیدروکربنی( معروف به گاز بادکنک )و استفاده از گاز هیدروژن خالص.
گاز هیدروژن به دلیل ذرات مولکولی بسیار ریز و سبکی که دارد به عنوان یکی از جایگزین های گاز هلیوم مورد استفاده قرار می گیرد که بسیار خطر ناک است.
برای پی بردن به خطرات این گاز بد نیست شناخت نسبی در مورد خواص گاز هیدروژن داشته باشید. هیدروزن گازی است بی بو، بسیار سبک تر از هوا، دارای شعله نامرئی، به شدت قابل اشتعال و انفجار پذیر است. همین قابل اشتعال بودن و قابلیت انفجار از نشانه های بسیار خطرناک بودن این گاز است. ولی چون از هوا سبک تر است و قیمت مناسبی دارد متاسفأنه به تنهایی و یا مخلوط آن با گاز هلیوم برای شارژ بادکنک ها مورد استفاده قرار می گیرد گه اگر این بادکنک ها کوچکترین نشتی داشته باشند منجر به اتفاق جبران ناپذیری خواهد شد.
هیدروژن واکنش پذیری بالایی دارد. وقتی گرمای کافی برای انجام واکنش به همراه اکسیژن هوا را از منبعی دریافت کند به سرعت واکنش می دهد و در اثر این واکنش انرژی زیادی آزاد می شود که به شکل انفجاری بزرگ نمایان می شود.
H2 (g) + O2 (g) = 2H2O2
در اثر گرم شدن گاز هیدروژن درون بادکنک فشار داخل آن ها زیاد شده که باعث سوراخ شدن لاستیک بادکنک می شود و گاز داخل بادکنک به بیرون نشت پیدا می کند در این حالت اگر گاز داخل بادکنک هلیوم بود گاز فقط در هوا پخش می شد اما با آزاد شدن گاز هیدروژن، هیدروژن با اکسیژن و یا جرقه ای واکنش می دهد و منجر به انفجار می شود.
شاید فکر کنید اگر این بادکنک ها را با گاز هلیوم پر کنید خطرات ذکر شده دیگر وجود نخواهد داشت، پس بد نیست با خطرات گاز هلیوم هم آشنا شوید.
هلیوم به نظر سرگرم کننده و بی خطر می آید اما با این حال بادکنک های هلیومی کاملاً بی خطر نیستند این گاز می تواند منجر به خفگی، سرگیجه و بیهوشی بشود.
تنفس گاز هلیوم به مقدار زیاد با توجه به فشار بالای آن در سیلندر گاز می تواند منجر به پارگی ریه شود. از هلیوم برای پرکردن بالون ها و بادکنک ها استفاده می شود این گاز بعد از هیدروژن سبک ترین گاز به شمار می آید هلیوم سمی نیست و آتش زا نمی باشد هلیوم گاز نجیب است پس امکان سوختن آن وجود ندارد اگر یک کبریت در نزدیکی بالون های پر شده از گاز هلیوم قرار دهید بالون را سوراخ کرده و گاز نشت پیدا می کند. از این رو این گاز برای پر کردن بالن ها مناسب تر از هیدروژن می باشد اما در مقایسه با هیدروژن این گاز قیمت بسیار بسیار بالایی دارد.
وزن هیدروژن نصف وزن هلیوم است اما میزان ارتفاعی که بادکنک های پر شده با گاز هیدروژن می گیرند ۲ برابر گاز هلیوم نیست زیرا میزان ارتفاع بادکنک ها به چگالی هوا بستگی دارد.
معمول است که در مهمانی ها برای ایجاد سرگرمی گاز هلیوم درون بالون و یا بادکنک را استنشاق می کنند که منجر به نازک شدن صدایشان می شود و سرگرم کننده است. شما با استفاده از تارهای صوتی خود قادر به صحبت کردن هستید عبور هوا از میان تارهای صوتی و لرزش تارهای صوتی تولید صدا می کنند و لب، دهان و زبان شما صدای تولید شده را تبدیل به صحبت می کنند با تنفس هلیوم فضای گلوی شما از این گاز پرشده و روی تارهای صوتی شما تأثیر می گذارد علت آن عبور صدا با سرعت بیشتر در هلیوم است و صدای شما را نازک می کند. هنگامی که ریه‌ها با گاز هلیوم پر می‌شوند، فرایند دیگری اتفاق می‌افتد. اکسیژن از جریان خون در طول فرایند تبادل گازها حذف شده و بسته به مقداری که گاز هلیوم جایگزین اکسیژن می‌شود، شاید هوشیاری خود را به سرعت و بدون هشدار از دست بدهید، شاید در حالی که ایستادید، به معنی واقعی کلمه از حال بروید. نتیجه این اتفاق احتمالاً سقوط بدون کنترل شماست که ممکن است منجر به آسیب جدی شود، حتی اگر تنفس عادی دوباره از سرگرفته شود. این خطر برای افرادی که مشکل تنفسی و ریوی دارند بسیار بیشتر است. این موضوع به علت جایگزینی گاز هلیوم به جای گاز اکسیژن در ریه است.
بادکنک هلیومی و نکاتی که باید به آنها توجه کنید:
- بادکنک و بالن های هلیومی هوا رونده دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
- دهانه ی بادکنک هلیومی را در دهان و داخل بینی به هیچ دلیلی قرار ندهید.
- هلیوم را تنفس نکنید.
- بادکنک های بالا رونده را در کنار شعله شمع و یا لوستر و لامپ داغ قرار ندهید.
- هیچ وقت سیلندر آن را در معرض مستقیم گرما و آتش قرار ندهید.
- در اثر ترکیدن بادکنک هلیومی و یا بالن های هلیومی حتماً باقی مانده های آن به دقت از زمین جمع آوری شود تا کودکان آن را در دهان خود قرار ندهند چون منجر به خفگی می شود.
- هیچوقت بادکنک های بالا رونده را در ماشین رها نکنید به خصوص در طول روز و زیر آفتاب، دما در محیط ماشین بالا رفته و منجر به انفجار می شود.
هدف از موارد ذکر شده این نیست که شما رو از خرید بادکنک هلیومی منصرف کنیم، بلکه هدف آگاه سازی شما برای توجه به موارد ایمنی و خرید کردن از فروشگاه های معتبر است.
لطفا مراقب سلامتی خود باشید.
گردآورنده: فریبرز جودکی
سلام ، دلیل اینکه بعضی از بالن بادکنک های هلیومی بعد از گذشت یک روز بالا نمی روند چیست ؟
سلام
دو دلیل می تواند داشته باشد:
۱- از چسب مخصوص استفاده نشده و گاز هلیوم آن از منافذ بادکنک خارج می شود.
۲- از گاز هلیوم خالص استفاده نشده باشد.
امکان تشخیص گاز درون بادکنک ها ی هلیومی هنگام خرید هست ؟ که از هیدروژن پر شده یا گاز هلیوم ؟
می بایست هنگام خرید بادکنک هلیوم جهت جلوگیری از تقلب به نکات زیر توجه فرمائید:
۱- سیلندری که ازگاز هلیوم پر می شود می بایست از سیلندرهای ۵۰ لیتری باریک و بلند قهوه ای به همراه لیبل و گواهینامه ی معتبر گاز هلیوم باشد. ۲-مراقب باشید که بادکنک ها از سیلندر های کوچک( مشابه پیکنیکی )و یا سیلندرهای قرمز که مخصوص گاز هیدروژن است و یا سیلندری با رنگی غیر از قهوه ای شارژ نشوند.